Seksualność w ciąży

Aleksandra Fabjańska
27-02-2021

11 min

Choć przyszliśmy na świat sprowadzeni seksualnym uniesieniem, mało kto myśli o matkach w kontekście seksualności. Macierzyństwo - i ciąża jako jego przedsionek - wielu osobom może kojarzyć się z czasem wygaszenia aktywności seksualnej. Jak jest w rzeczywistości?

Uwaga - najbardziej wkurzająca odpowiedź psychologa: to zależy.

“Gdy ciąża zostaje potwierdzona, seks przestaje być zabawą, nie jest też już celowym aktem rozrodczym zachodzącym między dwojgiem partnerów. Wkracza w inną sferę- interakcji pomiędzy trojgiem”

Joan Raphael-Leff


Wiele zależy od tego jak przeżywano seksualność przed ciążą.

Czy była to integralna część tożsamości, czy niepoznany obszar?

Czy namiętność była zasobem pary czy raczej soczewką, która skupiała ich problemy?


I wreszcie: jaki był seks przed ciążą - rekreacyjny czy prokreacyjny?

Jak zazwyczaj w psychologii, im bardziej “skrajna” odpowiedź, tym większe będzie wyzwanie w przeformułowaniu życia seksualnego pary.


Zanim zanurzymy się w psychologię: życie seksualne pary będzie mocno uzależnione od bezpieczeństwa ciąży. Jeżeli para zmaga się z zagrożeniem ciąży to jasne jest, że to wpłynie na dynamikę namiętności.

Na szczęście, w większości przypadków seks w ciąży jest zupełnie bezpieczny. O tej większości będzie ten tekst.


Niektórzy mierzą się z wieloma lękami. Szczególnie jeżeli kiedyś stracili ciążę, jeżeli obawiają się czy dziecko urodzi się zdrowe lub o to, jak dziecko wpłynie na ich życie i relację. Warto pamiętać, że im więcej lęku w nas jest (z różnych względów!), tym mniej będziemy potrafili się rozluźnić, odprężyć i oddać namiętności.


Z reguły jednak na początku często pojawia się więcej czułości w parze. Ciąża jest też nowością i pewną tajemnicą. Para poznaje się jakby na nowo, zyskują nowy status jako przyszli rodzice. Dzięki temu ekscytacja rośnie, a ekscytacja zazwyczaj dobrze wpływa na życie seksualne.


W miarę jak brzuch rośnie pojawiają się refleksje: tracimy swoją prywatność! Czy uda się włączyć obecność dziecka do życia seksualnego?


“Oczekująca dziecka diada oscyluje pomiędzy poczuciem, że ciąża ubogaca ich intymną relację, a wrażeniem inwazji (...)”

Joan Raphael-Leff


Różnie można myśleć wtedy o dziecku.

  • Dla jednych obecność dziecka będzie bardzo naturalna, będzie nawet dopełnieniem i potwierdzeniem ich miłości.
  • Niektórzy przeżywają płód jako intruza.
  • Czasem pojawia się też taka myśl, że dziecko jest obserwatorem, a seks kojarzy się z ekshibicjonizmem.
  • Dla niektórych mężczyzn dziecko może stać się rywalem, który utrzymuje nieustanną bliskość z jego partnerką.


Warto pamiętać, że te fantazje mogą się zmieniać i nie trzeba się za nie obwiniać. Fantazje mniej są związane z realnością, a bardziej z naszym wewnętrznym światem.

Różnice w przeżyciu kobiety i mężczyzny


“W sferze fizjologii i psychologii nic się u niego nie zmienia, zaś u niej ciąża wywiera wpływ na każdą warstwę doświadczenia świata na poziomie ciała i umysłu, także na sferę seksu.”

Joan Raphael-Leff


Zmiany w układzie krążenia kobiety wiążą się ze zwiększonym unaczynieniem całego obszaru miednicy: z reguły powoduje to zwiększoną częstość i intensywność orgazmu.

Dla wielu kobiet to czas największej przyjemności z seksu. Na nowo odkrywają swoją zmysłowość i cieszą się seksem, bez lęku lub nadziei na zajście w ciążę. Jednak w niektórych kobietach będzie to generowało duże obawy. Jeżeli kobieta przed ciążą nie eksplorowała swojej seksualności lub może nawet jej nie akceptowała, wyzwolenie namiętnych aspektów osobowości może budzić przerażenie.


Nie bez znaczenia jest też jak kobieta definiuje swoją kobiecość, czy czuje się atrakcyjna i czy potrzebuje atrakcyjności do seksualności.

Duże znaczenie ma samopoczucie kobiety, kobieta targana mdłościami, zgagą czy przytłoczona ociężałością może nie mieć ochoty, sił i energii na seks.

Niektóre kobiety, mimo dobrego samopoczucia doświadczają spadku libido, który trudno jest wyjaśnić lub zrozumieć. W przeżyciu tej kobiety może być obecne poczucie winy i niezrozumienie samej siebie.

Poziom libido fluktuuje i może różnić się na różnych etapach ciąży.

“Ona nosi w sobie rozwijającą się cząstkę swego partnera, podczas gdy on pozostaje fizycznie niepodzielny i odrębny, jakim był od dnia narodzin”

Joan Raphael-Leff


Dla mężczyzny ciąża może być potwierdzeniem jego płodności, takie przeżycie będzie wpływało na wzrost aktywności seksualnej. Często zdarza się, że wyczuwalne ruchy dziecka hamują popęd mężczyzny i pojawia się lęk: czy mógłbym jakoś uszkodzić dziecko.


Często ten lęk nie ma podstaw w fizjologii, ale takie właśnie są lęki: realność niekoniecznie coś zmienia. Istotne jest żeby starać się rozumieć ten lęk, bo może się za nim kryć wiele ważnych obszarów dla mężczyzny i dla pary.


Teorie psychoanalityczne zwracają uwagę na jeszcze jedną kwestię, która może odbywać się na poziomie nieświadomym. Pamiętacie ze szkoły mit o Edypie? W dużym skrócie okazało się, że Edyp, nie wiedząc o tym, uprawiał seks ze swoją matką. Kiedy psychoanalitycy opisują rozwój człowieka mówią, że jest taki moment w rozwoju kiedy fantazjujemy o związku z rodzicem przeciwnej płci. Być może nawet słyszeliście na żywo przedszkolaka, który deklaruje że poślubi mamusię albo dziewczynkę, która planuje ślub z tatusiem. Pozytywnym przejściem przez ten kryzys rozwojowy jest zrezygnowanie z marzenia o ślubie z mamą czy tatą i zidentyfikowanie się z rodzicem swojej płci.


Mit o Edypie obecny jest nie tylko w teoriach psychoanalitycznych, obecny jest też w naszej kulturze. I pewnie większość się zgodzi, że matka może kojarzyć się z zakazanym obiektem, a seksualność matek czasem pozostaje tematem tabu.


Wracając do mężczyzny i jego seksu z partnerką, która jest w ciąży. Ona staje się matką, jest to namacalne i wyraźne. Im większy jest brzuch tym trudniej “zapomnieć” o tym w chwili namiętności. Na poziomie nieświadomym to może poruszać lęk i obszary konfliktu. Psychoanalitycy rozumieją to tak, że mężczyzna na poziomie nieświadomym może przeżywać lęk, a na poziomie świadomym deklarować np. obawy o bezpieczeństwo ciąży (chociaż nie ma ku temu podstaw).

“W miarę jak brzuch robi się coraz większy, a często polegująca kobieta czuje się niczym wyrzucony na brzeg wieloryb, para ma motywację, by znajdować nowe drogi wyrażania czułości, co może nieoczekiwanie ożywić ich życie seksualne”

Joan Raphael-Leff


Im bliżej rozwiązania, tym bardziej ciało może przytłaczać, i choć seks jest świetnym sposobem wywołania porodu, dla niektórych utrzymanie aktywności seksualnej do samego końca ciąży nie będzie możliwe.


Jeżeli partnerzy różnią się intensywnością pożądania, jeżeli nie potrafią rozmawiać ze sobą o uczuciach mogą na ten czas odsunąć się od siebie.


Te wszystkie aspekty sprawiają, że dla wielu par utrzymanie aktywności seksualnej przez cały okres ciąży, może być wyzwaniem. To, że seks w ciąży jest bezpieczny nie oznacza, że większość będzie chciała, aby był obecny. W czasie ciąży mierzymy się z wieloma wyzwaniami, lękami i konfliktami. Jeżeli jesteście ze mną już od jakiegoś czasu to wiecie, że w ciążę i rodzicielstwo wpisana jest ambiwalencja.


Być może dla waszej pary okres ciąży będzie czasem rozkwitu seksualności. Być może jednak będzie to wyzwanie i będziecie w tym czasie poszukiwać innych sposobów na przeżywanie bliskości w związku.

Ostatecznie: “Ciepło i serdeczność można wyrażać na wiele sposobów. Aktywność seksualna nie jest jedynym wyznacznikiem emocjonalnej bliskości, zaś erotyczna przyjemność nie sprowadza się do penetracji”

Joan Raphael-Leff


Niezależnie od tego jak potoczy się wasze życie seksualne, to co przyda się zawsze to zrozumienie, a to co obciąża to poczucie winy.


Więcej o psychologicznych aspektach ciąży, porodu i wczesnego rodzicielstwa znajdziecie w moim kursie online.



Następny artykuł

Lęk przed porodem